8 Mart 2015 Pazar

Eğik uzaylar..

Evet , nerde kalmıstık ;  Şimdi yeniden karartılmış  kabin   camları  ivmelenmekte olan mekiğin içindeki astronotumuza dönelim.Diyelimki bu arkadaş çekiç ve tüy ile yaptıgı sayısız deneyden sıkılmış olsun.Şimdi bir lazer alarak kabinin sol tarafındaki rafa yerleştirsin ve diyelim ki 1.5 mt yükseklikteolsun.Ardından da kabinin sağ tarafına gecerek , kabin duvarına yine 1.5 mt yükseklitte kırmızı bir çizgi çizsin.Bu düzenegin kurulmasının ardından açtıgı lazer ışını kabini yatay olarak kesecektir.
Peki ama lazer , sağ duvardaki kırmızı çizgiye neresinden çarpar ?
Lazer ışınının yatay olarak çalıştıgını düşünürsek tam da kırmızı cizginin üzerine vurması gerekir AMA öyle olmaz !
Işık kabin içinde uçuştayken , uzay mekiğinin zemini de sürekli olarak roket motorlarıyla itilmektedir.Bu nedenden ötürü , zemin ışıkla bir araya gelmek için yukarı dogru sürekli bir hareket icinde olacaktır. Işık kabinin sağ duvarına yaklaştıkça , zemin de ışıga yaklasır. Ya da astronotun bakış açısıyla ışık zemine yaklaşır. Dolayısıyla lazer ışığının carptıgı nokta kırmızı cizginin altında kalır. Astronot , ışık hüzmesinin kabini gecerken aşağı dogru düzgün bir egri cizdiğini görür.
Işıgın her zaman iki nokta arasındaki en kısa rotayı izledigini biliyoruz.Düz bir sey üzerindeki en kısa rota düz bir cizgiyken , egik bir yüzeyde ise bir eğridir.Peki o zaman , mekik kabininin icinde süzülen ışık hüzmesinin rotasının eğik olması gerceğinden nasıl bir sonuc çıkarmalıyız ? Bundan cıkarabilecegimiz tek sonuc ; kabin içindeki uzayın bir sekilde egik oldugudur.
Bunun , mekiğin ivmelenmesi nedeniyle olusan bir hayal oldugunu öne sürebilirsiniz.Öte yandan unutmamamız gereken nokta , önemli olanın astronotun ivmelenen bir mekiğin içinde bulundugunu kesinlikle bilmiyor olusudur.YalnızcaDünya üzerindeki bir odada yercekiminden etkileniyor da olabilirdi.Bunu anlamasının imkanı yok.İvme ve kütleçekimi ayırt edilemez.Bu durum esdegerlik ilkesidir.Lazerışınıyla gerceklestirilen deneyin aslında ortaya koydugu ( ve bu durun eşdegerlik ilkesinin inanılmaz gücünü gösterir) , ışıgın kütlecekimi etkisinde eğik bir rota izlediğidir.
Ya da bir  baska sekilde söyleyelim : KÜTLECEKİMİ IŞIĞIN YOLUNU EĞER.
Kütleçekimi ışıgı eger cünkü uzay , kütleçekiminin mevcudiyetinde , bir şekilde egiktir.Kütleçekiminin oldugu sey aslında budur  ; EGIK  BIR  UZAY  !
Egri olan uzay ile tam olarak neyi kasdediyorum ?
Dünya’nın yüzeyi gibi bir eğikliği aklımızda canladırmamız daha kolay . Bunun nedeni , Dünya yüzeyinin yalnızca iki yöne ya da boyuta sahip olmasıdır.Kuzey-güney , dogu-batı gibi.Uzay’ın durumu ise bundan biraz daha karmasık.Üç uzay boyutuna ( kuzey-guney , dogu-batı , asagı-yukarı ) ilaveten bir de zaman boyutu ( geçmiş-gelecek) söz konusudur .Ancak Einstein’in gösterdigi gibi uzay ve zaman aslında aynı seyin farklı yüzleri oldugunda , dört ” uzay-zaman” boyutu oldugunu düsünebiliriz.
Üç boyutlu cisimlerin dünyasında yaşadıgımızdan ötürü dört boyutlu uzay-zamanı hayal etmemiz mümkün degil.Bu yüzden dört boyutlu uzay-zamandaki bir egriliği hayal etmemiz iki kat daha zor.Ancak kütleçekimi budur ; Dört boyutlu uzay-zamanın bükülmesi.
Neyse ki  bunun ne anlama geldigi konusunda biraz fikir yürütebiliriz :)
Gergin bir trampolinin iki boyutlu yüzeyinde yasayan bir karınca ırkı düsünelim.Karıncalar yalnızca yüzeyde olanı görebilir ; trampolinin asagısındaki ya da yukarısındaki uzaya , yan, 3. boyuta dair hic bir fikirleri olamaz. Mesela ben 3.boyuttan cıkıp gelip trampolin üzerine bir gülle koydum diyelim :) Karıncalar önünde sonunda , gülleye yaklaştıkları zamanlarda yollarının esrarengiz bir şekilde gülleye dogru egim kazandıgını keşfedecek ve bunu , güllenin üzerlerinde bir cekim gücü uyguladıgı seklinde acıklayacaklardır. Hatta belki de onlar da buna kütleçekimi der…
Ancak olan bitene 3.boyuttaki tanrısal noktamızdan baktıgımızda , karıncaların yanıldıgı açık bir sekilde görünecektir.Onları gülleye ceken herhangi bir kuvvetyoktur.Yasadıkları durum , güllenin trampolin üzerinde vadi benzeri bir cöküntüye neden olmasından baska birs ey degildir ve yollarının gülleye dogru egim kzanması bundandır.
DEVAM EDECEK ( Hem de cok fantastik ^^ ) beni bekleyin ..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder