12 Ekim 2015 Pazartesi

Beyninizin İçindeki Kozmosu Keşfedin!

David Eagleman – Beyninizin İçindeki Kozmosu Keşfedin!

david eagleman
Nörobilimci  David Eagleman, PBS kanalına yaptığı 6 Bölümden oluşan bir belgesel ile Sizi beyninizin içinde bir yolculuğa çıkarmaya hazırlanıyor…
3 pound ağırlığındaki beynin bir milimetre kübündeki bağlantılar, samanyolu galaksisindeki yıldızlardan daha fazla. İnsan beyni içindeki bu muhteşem karmaşıklık “David Eagleman ile Beyin” adlı 6 bölümden oluşmuş bir dizinin konusu ve bu yeni dizi PBS kanalında 14 Ekim 2015tarihinde yayına girecek. Yazdığı kitaplarla New York Times’ın en iyi satanlar listesine giren nörobilimci David Eagleman, seyircileri beyinlerinin içinde muhteşem bir yolculuğa çıkarmaya hazırlanıyor.
David Eagleman: “TV’de yayınlacak bu program, beyin anatomisi, garip beyin travmaları ya da hastalıkları ile ilgli değil. Bu şov, sizin beyninizle ilgili, normal bir beyinden ne öğrenebiliriz ona bakacağız. Bu program, bazı sorular ışığında ilerleyecek. Örneğin;Hakikat/Gerçeklik nedir?, Ben kimim?, Nasıl karar veririm?, Kontrol altında olan kim? Kim olacağız? Ve bunları da insanların hikayelerine ve nörobilime bağlayacağız. Her bir bölüm üzerinden bir anlatım gerçekleşecek ve tüm 6 bölümü birbirine de bağlayacak ve ben, içsel kozmoslarında çıkacakları yolculukta seyirciye rehberlik edeceğim. Bu, beynin içinde insan olmanın ne demek olduğunu gösteren bir yolculuk. Bu sizin hikayeniz, ve beyninizin nasıl işlediği ve tüm hikayeler sonuna kadar buna yönelik.”

David Eagleman: “Bölümlerden bir tanesinde epilepsisi olan bir kız var ve beyninin yarısı alınmış. Bu ameliyatı 8 yaşın altında yaparsanız, çocuk tamamen iyi olabiliyor. Beynin geri kalan kısmı, alınan kısmın işlevlerine dair harita çıkarıp, o fonksiyonları da devr alıyor ve kişi gayet güzel yaşamını sürdürüyor.Ancak bunu yetişkin birisi ile gerçekleştiremezsiniz.
Bir diğer hikaye de: Yaklaşık yüzlerce rahibe ve rahibin öldükten sonra beyinlerini bağışlamaları ile ilgili. Araştırmacılar, bu kişilerin beynini otopside incelediklerinde, bağışlanan beyinlerin üçte birinin Alziemer hastalığına sahip olduklarını gördüklerinde çok şaşırırlar. İşin ilginci, bu rahibe ve rahipler yaşarlarken, bu hastalığa dair herhangi bilişsel bir işaret göstermemeleridir. Peki, neden? Sebebi: Bu manastırlarda birlikte yaşayan rahibeler, bilişsel olarak aktif kalmışlardır. Çünkü, onlar sosyalleşmiş halde, işlerini yapmaktaydılar ve emekli olmuş, bir köşede oturup, pek de birşey yapmayan ve sonra da bilişsel çöküş yaşayan pek çok kişiye göre onlar, sürekli aktif ve pek çok şey yapar durumundaydılar. Beyninizi aktif tutarsanız, beyninizde yeni ağlar, yeni yollar yaratırsınız. Hatta bir dokundan bir kısım alınsa bile olsa, A ‘dan B’ye girmek için yeni yollar bulursunuz.”
Eagleman, bir başka bölümde de sosyal beyin konusuna değiniyor ve beynimizin devrelerinin ne kadarının diğer beyinlere adanmış ve onlarla uğraşıyor olduğuna bakıyor.
Eagleman:“Bizlerin beyni sosyal tür olmak için aşırı derecede bağlantılara sahip.Bizi bir arada tutan bu. Empati bizi diğer kişinin yerine koymamızı sağlıyor ve ben, soykırım(toplumsal seviyede ne oluyordu ki insanlar diğer gruplara karşı insanlıktan çıkıyorlardı? ve yeniden insan olmak için ne gerekiyordu?…) gibi şeyleri anlamaya çalışmak için bu konuyu incelemek ve keşfetmek istedim.
Egaleman, soykırımdan kurtulanlarla röportaj yapmak için SarayBosna’ya gider. Amacı; yaşadığımız dünyayı beyinlerimizin nasıl haritalandırdığı ve şekillendirdiğini anlamak ve bunu için ne yapılabileceğini tespit etmek, şeyleri resmi seviyede (hükümete ait) nasıl yapılandırabileceğimiz ve bize verilen bilgiye dayalı olarak, bu dünyayı nasıl daha iyi bir yer haline getirebileceğimizi tespit etmek.
Bir başka konu da: “kontrol”. Bu noktada Eagleman şunları söylüyor: “Beyninizin yaptığı herşey, beyninizin derinliklerinden, erişminizin olmadığı bir yerde oluşmakta. Bisikleti öğrendiğiniz ilk zamanlarda, çok fazla dikkat harcarsınız. Ancak bir kere öğrendiğinizde de artık onu düşünmezsiniz. Beyninizi içinde olan herşey; neye inandığınız ve nasıl davrandığınız da dahil, kişiliğiniz ve tepkileriniz, herşey bilincinizin ulaşılamayan, derinliğinde oluşmakta.”
Ayrıca Eagleman beyin-bilgisayar arayüzleri konusunu da işliyor. Örneğin; Beyninin motor korteksine iki elektrod implant edilene kadar uzuvlarını kontrol edemeyen ve şimdi robot kolunu idare eden kadının hikayesi gibi.
Bazı fikirler göründüğü gibi inanılması güç olmayabilir. Bilincimizi bir bilgisayara yüklemek mümkün mü?
Eagleman şunu sorguluyor: “Beyninizin tüm detaylarının fotokpisini çekseniz ve onu bir bilgisayara uyarlasanız, o, siz olabilir mi?..
Bir diğer konu da; türlerin geleceğine dair olan: “ölümsüzlüğü araştırmak.” Eagleman: “Arizona’da bir yeri ziyaret ettim. Orada insanları donduruyorlar ve 100 yıl içinde yeniden canlandırmayı umuyorlar.”
Baylor Tıp Koleji’nde bir laboratuvara sahip olan Eagleman, hazırladığı dizinin bölümlerinde de yer alacak pek çok proje çalışmasına dahil olmuş. Bunlardan bir tanesi de; Mart ayında TED Talk’da verdiği konuşmanın konusu; sağır insanlar için yapılan ses kalıpları aktarımını sağlayan bir yelek sistemi. Eagleman: “Bu sistem beynin kodu nasıl çözdüğü ve onunla ne yaptığı ile ilgili. Bu yelek sesi, insan bedeni üzerinde titreşim kalıplarına dönüştürmekte. Beyin de bunu nasıl yorumlacağını tespit ediyor. Bu şekilde bedenlerindeki sinyaller vasıtasıyla dünya duyulmaya başlanıyor. Laboratuvarımda yaptığımız diğer çalışmalardan bir tanesi de; crack, kokain gibi bağımlılıkları tedavi etmeye yardım etmesi için beyin taramasıyla gerçek zaman geridönütüne bakmak.”
Carl Sagan, Eagleman’ın idolü ve Eagleman aslında astofizikçi olmak istemiş. Eagleman: “Ancak kolejdeki üçüncü yılımda, beyin hakkında bir makale okudum ve beni öylesine etkiledi ki, beyin hakkında bulabildiğim her kitabı okumaya başladım ve bir arkadaşım bana nörobilimci olabileceğimi ve böylelikle beynin nasıl çalıştığını tespit edip, bundan para da kazanabileceğimi söyledi.”
Şimdi Eagleman, “Incognito: Beynin Gizli Hayatı, Sum: Ve… Sonraki Hayattan Kırk Öykü, Sinestezi…” gibi pek çok kitap yazan bir nörobilimci ve şimdilerde yeni çıkan kitabı “BeyinSizin Hikayeniz”’in içeriğinden oluşmuş bir TV serisine imza atmakta. Oxford Üniversitesi Yayınlanlarından basılan  “Wired” adlı bir diğer kitabı da bu ay ve 2016 yılında satışa sunulacak olan100 sayfalık ders kitabı olacak ve bir diğer kitabı da yaratıcılık ve insan icatlarını açıklayan tüm insanlarda işleyen bilişsel software hakkında.
Ancak, Eagleman, televizyona yapacağı bu programla daha büyük bir kitleye ulaşacağndan dolayı çok heyacanlı.
Gelecekteki nörobilim programlaması hakkında pek çok fikre sahip olan Eagleman şunu söylüyor: “Televizyon önemli hikayeleri anlatmak için harika bir araç. Beyni incelemek ve üzerinde çalışmak yaşamımızda önemli bir yer tutmakta. Beyin yaşamımızdaki herşeyin merkezinde.— neden aşk oluruz, neden savaşırız, neden endişeleniriz, neden olgunlaşıp, bilgeleşiriz, çocuklarımızı nasıl eğitiriz, adalet sistemimizi nasıl geliştirebiliriz?…—
Eagleman: “Ben insanların neden tüm cevapların, beyni çalışıp ve öğrenmede yattığını anlamalarını ve gelecekteki nörobilimcilere ilham vermek istiyorum.”
Çeviren: AylinER

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder